“İzmir Çarşısı: Ege Ticaret Metropolü Ekonomik Merkezinin Tarihi ve Mimarisi Üzerine Araştırmalar” isimli eser, Mimar Emrah Dönmez çevirisiyle İzmir Kalkınma Ajansı Kültür Yayınları kapsamında yayımlandı. Kitabın kamuoyuna tanıtımı, BASİFED Federasyon Merkezi’nde gerçekleştirilen toplantı ile yapıldı.
Müller-Wiener’in 1980–1981 yıllarında kaleme aldığı çalışma, 17. yüzyıl sonundan 20. yüzyılın sonuna uzanan geniş bir zaman diliminde Kemeraltı ve çevresindeki hanlar, çarşı dokusu ve ticari yaşamın dönüşümünü mimari bir perspektiften inceliyor. Eserde, kervan yollarından demiryoluna, rıhtım ve liman düzenlemelerinden elektrik ve haberleşme altyapısına uzanan teknik yeniliklerin İzmir kent dokusunu nasıl dönüştürdüğü sistematik bir katalog ve zengin görsel malzeme eşliğinde ortaya konuluyor.
Semiha Güneş: “İzmir iş dünyasına ve kültürel yaşamına ışık tutuyor”
BASİFED Yönetim Kurulu Başkanı Semiha Güneş, BASİFED olarak İzmir’in iş dünyasına her anlamda katkı sunmayı bir görev bildiklerini belirterek, sadece üretim, istihdam ve ihracatla değil; kentin kültürel yaşamına ve ticaretin tanığı olan yapılara da sahip çıkmak istediklerini söyledi. ‘İzmir Çarşısı’ kitabının tam da bu nedenle kendileri için çok kıymetli olduğunu ifade eden BASİFED Başkanı Güneş, “Hanları, sokakları ve çarşılarıyla İzmir’in ekonomik hafızasına ayna tutuyor; tarihe tanıklık eden bu yapıları, mimarlık ve kent tarihinin disiplinli diliyle kayıt altına alıyor. İnanıyoruz ki bu eser, yeni kuşaklara kurumsal hafızayı, esnaflık kültürünü ve İzmir’in ticari ekosisteminin evrimini anlama imkânı verecek” diye konuştu.
Yavuz: “Sayfalar arasında zaman yolculuğunu yaşatmayı amaçladık”
İzmir Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Mehmet Yavuz ise İzmir’in tarihine dair bu kıymetli eserin Türkçeye kazandırılıp yayımlanmasına vesile olmaktan mutluluk duyduğunu belirtti. Yavuz açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “İzmir Kalkınma Ajansı Kültür Yayınları kapsamında “İzmir Çarşısı” ismiyle yayımladığımız bu eser, Kemeraltı ve çevresinin hanlarla dolu yapısını aktarırken diğer yandan İzmir’in hareketli ticaret hayatını ve bu yapının şekillendirdiği etnik çeşitliliği de gözler önüne seriyor. Eserin özgün halinde 12 görsel ve 5 plan yer alıyordu. Biz ise kitabın daha iyi anlaşılmasını sağlamak amacıyla İzmir çarşısına dair çok sayıda görsel malzemeyi kitaba dahil ettik. Ajansımız grafik tasarımcısı Orçun Andıç tarafından detaylı bir görsel tasarım ve haritalama çalışması yapıldı ve bu sayede kitabın çerçevesini genişletmiş olduk. Ayrıca İzmir Zaman Makinesi projemiz kapsamında hazırladığımız 3D mimari görselleştirmeleri de kitaba ekleyerek okuyuculara sayfalar arasında zaman yolculuğu yaşatmayı amaçladık. Ortaya çıkan bu eserin İzmir ticaret hayatına katkı sağlamasını ümit ediyor, okuyucusunun ve istifade edeninin bol olmasını diliyorum.”
Kitap 3 yüzyıllık dönemi kapsıyor
İzmir Kalkınma Ajansı Kültür Yayınları kapsamında “İzmir Çarşıları” adıyla yayımlanan bu eserde Müller-Wiener, 17. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın sonlarına kadar uzanan yaklaşık üç asırlık dönemi ele alıyor. Söz konusu dönem, ticaret yollarının değişmesi ve akabinde sanayi devrimiyle birlikte üretim altyapısında yaşanan dönüşüme bağlı olarak İzmir’in doğu ile batı arasındaki ticaretin önemli merkezlerinden biri olarak ortaya çıktığı dönemdir. Bu dönem boyunca doğudan ilk zamanlar kervanlarla sonrasında demiryoluyla, batıdan ise gemilerle gelen malların alışverişinin yapıldığı mekânlar olarak hanlar, İzmir’in ticaret merkezi olduğunu simgeleyen yapılar olarak dikkati çeker.
