Birleşmiş Milletler (BM) İnsani Gelişme Endeksi raporuna göre Türkiye 191 ülke arasında 48. Sırada yer aldı.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), “Belirsiz Zamanlar, Huzursuz Yaşamlar: Dönüşen Dünyada Geleceğimizi Şekillendirmek” başlıklı 2022 İnsani Gelişme Raporu’nu açıkladı. Türkiye, raporda endeks sıralamasında en yüksek kategori olan “çok yüksek insani gelişme” kategorisinde üst üste üçüncü kez girdi. Ayrıca Türkiye, bu sene 191 ülke arasından 48. sırada yer aldı.
Uzun ve sağlıklı yaşam, bilgiye erişim ve insana yakışır yaşam standardını temel alan rapora göre, 1990 2021 yılları arasında Türkiye’de insani gelişim endeksinden ilerleme kaydetti.
Bu dönem aralığında Türkiye’de yaşam süresi 8,3 yıl, ortalama öğrenim süresi 4,2 yıl ve öğrenim süresi ise 9,3 yıl arttı. Kişi başına düşen gayrisafi milli hasıla ise aynı dönem aralığına göre yüzde 139 oranında artış gösterdi.
Türkiye cinsiyet eşitliğinde 65. sırada
Toplumsal cinsiyet eşitliğinde erkeklerin insani gelişim seviyelerinden yararlanma oranları kadınlara göre daha yüksek oldu. Türkiye bu kategoride 170 ülke arasında 65. sıraya geriledi.
Dünyanın krizden krize savrulduğu, karşı karşıya kaldığı sorunlarla başa çıkamadığı ve rotada keskin bir değişiklik olmazsa daha fazla yoksunluk ve adaletsizliğe sürükleneceği uyarısı yer alan raporda, Covid-19 salgını, Rusya- Ukrayna Savaşı ve yaşanan küresel krizler nedeniyle son 2 yılda insani gelişme endeksinin küresel boyutta gerilediği belirtildi.
Son 32 yıl içerisinde ilk defa insani gerileme endeksinde art arda küresel boyutta gerileme yaşandı. İnsani gelişme 2016 yılı düzeyine gelerek Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri doğrultusunda katedilen gelişmenin büyük bir kısmını tersine çevirdi.
Raporda bu tersine dönüşün evrensel olduğu belirtilirken, insani gelişim endeksi Türkiye dahil olmak üzere ülkelerin yüzde 90’ından fazlasında 2020 ya da 2021 yılında geriledi.
Ülkelerin yüzde 40’ından fazlasında insani gelişim endeksi iki senede peş peşe gerileme gösterdi.
İnsani gelişme endeksi sıralamasında ilk basamakta İsviçre yer aldı. Bu ülkeyi Norveç, İzlanda, Hong Kong (Çin), Avustralya, Danimarka, İsveç, İrlanda, Almanya ve Hollanda izledi.
